بسم الله الرحمن الرحیم
هرچند عوامل موثر بر محبت با توجه به جایگاه طرف مقابل متفاوت خواهد بود؛ در این نوشتار تعدادی از عوامل عمومی و مشترک را که در ایجاد و یا تقویت محبت تاثیر دارد، می شماریم.
1- حسن خلق
امام رضا علیه السلام می فرمایند:«شما که نمی توانید با دادن مال[هدیه و انفاق] دل همه مردم را به دست آورید؛ پس با اخلاق نیکو و خوش رویی این کار انجام دهید … خوش اخلاقی بهترین دوست و هم نشین انسان است … اخلاقت را نیکو کن که خیر دنیا و آخرت را به دنبال دارد ».
2-آراستگی ظاهر
آراستگی ظاهر ،علاوهبر محبوبیت اجتماعی، در زندگی خانوادگی نیز از اهمیت بالایی بر خوردار بوده نظام خانواده و زندگی مشترک را استحکام می بخشد .امام رضا علیه السلام فرموده است : «آراستگی مرد به پاکی و عفت زن ، کمک زیادی می کند ».
3- هدیه دادن
امام رضا علیه السلام ، طی احادیثی فرموده اند: هدیه چه خوب چیزی است، آن کلید نیازهای[روحی و مادی ] است، هدیه دادن کینه ها را از دل می زداید.
4-گشاده رویی
امام رضا علیه السلام فرمود:«کسی که به صورت برادر مومن خود لبخند بزند خدا برای او حسنه ای می نویسد».حضرت علی علیه السلام، طی احادیثی، «گشاده رویی را مغز و ریسمان محبت و سر آغاز نیکی دانسته اند».
5- گفتار نیکو
امام سجاد علیه السلام :«گفتار نیک، روزی را فراوان می کند، مرگ را به تاخیر می اندازد،(انسان را )محبوب خانواده می کند ».
6-نرم خویی
علی علیه السلام :هر کس نرم خو و مهربان باشد، محبت اش واجب می گردد.گذشت و مدارا را می توان از مصادیق نرم خویی محسوب کرد.
سایر عوامل طبق متن احادیث از جمله : انصاف در معاشرت، همدردی (با دیگران )در سختی ها و باز گشت بهقلبی پاک … .
امام جواد علیه السلام :«با سه خصلت ، محبت (دیگران) به دست می آید :انصاف در معاشرت، همدردی (با دیگران) در سختی ها و باز گشت به قلبی پاک».
سجاده خورشید 5 مجموعه مقالات ،ص 287-288